Bước 01: Chuẩn bị
Các sản phẩm/ phụ kiện cần chuẩn bị cho việc lube switch phím cơ gồm:
- Chuẩn bị Dầu/ mỡ lube: Dầu lbue trên thị trường có rất nhiều loại, nhưng mình khuyên các bác dùng loại mỡ tổng hợp ví dụ con Flash Quark mình dùng bên dưới, giá ổn mà hiệu quả cao.
- Cọ nhỏ: Ở đây bạn sử dụng cọ size 00 để lube chi tiết các phần như slider, housing, stem và cọ dẹp để lube mỏng lò xo nếu bạn dùng switch lực nhấn nhẹ. Còn lực nhấn mạnh như trên 60g bạn nên dùng cọ 00 để lube chính xác vào 2 đầu của lò xo.
- Switch Opener – Dụng cụ mở switch: Để tháo những chiếc switch đang gắn trên bàn phím hot swap, bạn cần một chiếc switch puller như để tháo switch nhanh, an toàn và không làm hỏng housing và dễ thao tác ở những góc hẹp.
- Key Puller/ Switch Puller (Dụng cụ tháo Keycap/ switch khỏi bàn phím): Để lube switch bạn cần phải mở được switch trước. Dễ dùng nhất chúng ta có giúp mở switch nhanh, dễ thao tác và tránh việc làm hỏng những chiếc switch yêu dấu của bạn. Bạn có thể tham khảo dòng Key puller/ Switch Puller 2 in 1 để vừa tiết kiệm chi phí vừa tiện dụng với 1 dụng cụ xài được cả 2 công năng.
- Nhíp: là dụng cụ sẽ giúp bạn kẹp và gắp những linh kiện nhỏ cũng như giúp hạn chế mỡ dính vào tay.
Bước 02: Xác định số lượng mỡ cần tra lên Switch
Đầu tiên như đã nói phía trên, không phải switch nào cũng nên bôi trơn với khối lượng như nhau nên việc đầu tiên ta cần làm là phân tích loại Switch mình đang dùng.
Hầu hết các Switch trên thị trường đều lube được trừ một số loại switch như Kailh BOX, phần housing được thiết kế khác biệt nên đôi khi khó mở switch ra dễ dàng. Và thêm nữa, switch dạng BOX có cơ chế tự làm sạch nên không giữ dầu lube. Lượng dầu này có thể tràn lên mạch và làm hỏng bàn phím của bạn. Vì vậy không nên lube switch dạng BOX nhé.
Có 3 nhóm switch chính mà bạn cần ghi nhớ là Tactile (có khấc, không click), Linear (không khấc, không click) và Clicky (có khấc, có click). Vì thế bạn hãy nhớ các nguyên tắc sau:
- Nhóm switch Tactile: Nên lube mỏng và ít mỡ để giảm độ rít của switch và tạo ra âm thanh khác biệt. Tùy vào loại switch và sở thích mà bạn có thể thêm mỡ để hợp sở thích của bạn.
- Nhóm switch Linear: Nên lube dày hơn vì cơ bản switch này trơn tuột, mà càng mượt thì lại càng sướng. Tuy nhiên hãy lube có chừng mực kẻo quá tay thì switch nó cứ nhũn nhũn khó chịu lắm đó.
- Nhóm switch Clicky: Bạn không nên lube switch thuộc nhóm này vì việc lube có thể vô tình biến chiếc switch của bạn thành switch tactile với không tiếng click và có sự không đồng điều về âm thanh giữa các switch. Nên theo mình bạn không nên lube switch nhóm này.
Bước 03: Tháo bàn phím cơ/ Tháo Switch
Để tháo hết 1 chiếc bàn phím cơ, bạn sẽ cần thao tác tuần tự theo các bước sau: Tháo Keycap -> Tháo switch -> Tách vỏ bàn phím (lưu ý nếu bàn phím Zin thì hơi khó mở 1 tí, nên dùng vừa đủ lực thôi đừng mạnh tay quá nhé) -> Tháo dây kết nối mạch phím -> Tháo mạch.
Tuy nhiên do phạm vi bài viết chỉ đang hướng dẫn lube Switch nên bạn chỉ cần làm tới bước: Tháo Keycap -> Tháo switch ra khỏi bàn phím là được.
Tiếp theo bạn cần tháo các bộ phận của switch. Mỗi chiếc switch có 4 bộ phận chính: stem (thanh trượt), lò xo, bottom housing (thân dưới) và top housing (thân trên).
Sau khi switch được tháo ra khỏi bàn phím, bạn sử dụng switch opener để tháo các bộ phận của switch. Mỗi bên của switch opener tương ứng với một số loại switch. Ví dụng bên trái dành cho các switch kiểu ngàm kẹp còn bên phải là kiểu MX như Cherry, Gateron, Glorious.
Để sử dụng, bạn đặt switch lên bên tương ứng. Hãy đảo bảo các ngàm giữ của switch nằm 2 bên trái phải. Sau đó ấn xuống, phần vỏ sẽ tách ra để bạn tháo các bộ phận.
Bước 03: Lube phần thân dưới switch
Hãy cẩn thận khi lube bộ phận này. Bạn cần tránh lube vào các lá đồng nhằm hạn chế hư hỏng với switch. Thông thường bạn nên lube các nơi có sự ma sát như phần đáy bên trong, các rãnh trượt nơi stem di chuyển và bên ngoài / trong của cái lỗ ở trung tâm.
Bước 04: Lube lò xo
Dùng cọ đầu dẹp để lube từng lò xo một đối với lube mỏng lò xo lực nhỏ và cọ size 00 lube dày 2 đầu lò xo đối với switch lực lớn (khoảng trên 60g). Bạn cũng có thể lube dày lò xo lực nhỏ hoặc lube mỏng lò xo lực lớn tùy sở thích của bạn.
Như hình minh họa là lò xo của switch Glorious Panda, mình thích lube dày 2 đầu lò xo hơn.
Bạn nên lube một lượng dầu mỏng và test lại để đảm bảo không quá dư mỡ ảnh hưởng đến cảm giác nhấn / trả của switch.
Một khi đã lube xong, bạn có thể đặt lò xo vào bên trong bottom housing trong khi lube stem và top housing nhằm tránh việc mỡ lube vương vãi khắp nơi trên bàn của bạn.
Bước 04: Lube stem (thanh trượt)
Thẳng thắn mà nói thì lube stem là bước đã nhất nhưng hãy cẩn thận với chân stem – nơi tạo nên cảm giác của switch. Mình khuyên bạn chỉ lube chân stem với switch linear còn với switch tactile nó sẽ làm giảm cảm giác khấc nên mình không khuyến khích.
Dựa trên loại switch, bạn nên lube rãnh trượt và phần tiếp xúc với lò xo bên trong stem. Ngoài ra bạn có thể lube thêm 2 mặt trước và sau của stem để cải thiện phần nào đó độ mướt. Cái này là tùy sở thích của bạn nha.
Bước 05: Lube thân trên Switch
Lube thân trên cực kỳ dễ. Bạn chỉ cần lube 2 rãnh trượt nơi stem tiếp xúc với thân trên của swich (như hình minh họa) là xong, không cần quan tâm phần còn lại của bộ phận này.
Bước 06: Lắp các bộ phận Switch lại với nhau
Đến bước này bạn đã lube xong các bộ phận của một chiếc switch rồi đó. Bây giờ bạn chỉ cần gắn chúng lại với nhau thôi. Phần quan trọng nhất là phải thật cẩn thận với lá đồng nhận tín hiệu của switch. Hãy nhớ xoay chân stem về hướng lá đồng vào sau đó lắp tất cả lại với nhau.
Sau đó hãy nhấn switch để kiểm tra mọi thứ. Nếu có cảm giác không bình thường hoặc hoạt động không đúng, bạn hãy mở ra kiểm tra và lắp ráp trở lại.
Bước 07: Gắn Switch vào bàn phím
Bây giờ switch đã được lube và sẵn sàng gắn lên bàn phím. Với bàn phím hot swap như Glorious GMMK và GMMK Pro, bạn chỉ cần nhấn switch vào socket bên dưới.
Hãy lưu ý 2 chân đồng phải thẳng trước khi gắn vào nhé.
Bước 08: Test
Ở bước cuối cùng, bạn mở notepad hoặc phần mềm test phím để thử switch. Nếu có switch không nhận, bạn hãy tháo switch và kiểm tra chân đồng. Nếu mọi thứ bình thường mà vẫn không sử dụng được, hãy mở switch và kiểm tra và lắp ghép lại. Nếu đến đây vẫn không hoạt động thì bạn thử lắp chiếc switch đó sang một socket khác đang hoạt động bình thường để test xem vấn đề do switch hay socket trên bàn phím.
Tổng kết: Lube switch mới chỉ là khởi đầu
Việc lube switch của bạn là cách tuyệt vời để nâng cấp cảm giác lẫn âm thanh trên bàn phím cơ của bạn. Để làm việc này trơn tru bạn cần có thời gian cũng như kinh nghiệm tích lũy dần để tinh chỉnh lượng lube cho vừa tay nhất nhưng lợi ích của lube switch là không thể nhắc đến: âm thanh hay hơn, nhấn mượt hơn.